SZKOLNICTWO W BOJANOWIE
Pierwszą szkołą jaka uruchomiona została w Bojanowie była szkoła dla ewangelików przybywających do miasta na początku jego istnienia (1638 r.). Prawdopodobnie zlokalizowana była przy dzisiejszej ul. Marcinkowskiego. Uczył w niej rektor i kantor. Lekcje odbywały się w języku polskim.
Dużą renomę miało gimnazjum luterańskie założone przez Bogusława Bojanowskiego w roku 1671. Uczono w nim greki, łaciny, polskiego i poezji. Od roku 1710 notuje się powolny upadek szkoły z powodu wojen jakie w owym czasie targały Polską. W roku 1767 gimnazjum przemianowano na szkołę realną, czteroklasową dla chłopców. Później utworzono także 3 oddziały dla dziewcząt. W szkole uczyło 6 nauczycieli. W 1791 placówkę objęto nadzorem komisji Edukacji Narodowej i przydzielono jej pierwszy fundusz w kwocie 600 guldenów.
6 lipca 1838 roku położono kamień węgielny pod budynek nowej szkoły na miesjcu rozebranego domu kopacza cmentarnego. Gmach przetrwał wielki pożar roku 1857 i stoi do dziś (przy kościele parafialnym). Pierwsze zajęcia w Szkole Elementarnej Ewangelickiej w Bojanowie odbyły się 15 października 1839 r. W 1880 r. rektorem została po raz pierwszy w historii bojanowskich szkół osoba świecka. W programie nauczania była m.in. łacina i j.francuski. W roku 1914 w placówce tej kształciło się 302 uczniów, zatrudnionych było 6 nauczycieli. W owym czasie w Bojanowie nie było szkoły katolickiej mimo usilnych starań gołaszyńskiego proboszcza o jej utworzenie. Zawierucha I wojny światowej spowodowała zamknięcie szkoły. Dzieci powróciły do niej w roku 1920, a w 1921 otrzymała nazwę - Miejska Szkoła Polsko-Katolicka. Wówczas uczęszczało do niej 140 uczniów nauczanych przez 3 nauczycieli. W 1923 ustanowiono siedmioklasową Szkołę Powszechną. Ciekawym jest, iż w okresie międzywojennym, w budynku funkcjonowała również szkoła ewangelicka dla 160 dzieci niemieckich. Ze względu jednak na stopniowy odpływ z Bojanowa ludności niemieckiej z roku na rok ubywało w niej uczniów. Tuż przed wybuchem II wojny światowej liczba dzieci dochodziła do 370; nauczycieli było 11. Pierwsze powojenne lekcje odbyły się już w 1945 roku. W cztery lata później część oddziałów klasowych przeniesiono do budynku po byłym Domu dla Starców Żydowskich.
Do II wojny światowej w budynku dzisiejszej szkoły podstawowej mieścił się Dom dla Starców Żydowskich
Bojanowscy harcerze przed II wojną światową
W okresie Polski Ludowej uczniowie szkół uczestniczyli w pochodach 1 majowych i capstrzykach związanych z obchodami Dnia Zwycięstwa
OŚWIATA ROLNICZA
Pierwszą Średnią Szkołę Rolniczą założyły władze Bojanowa w porozumieniu z niemieckim towarzystwem rolniczym już w roku 1907; wtedy wybudowano również jej główny gmach. Niestety dostęp Polaków do nauki w tej placówce był ograniczony. Niemcom wpajano wówczas metody mające na celu germanizację wsi. Po odrodzeniu się Rzeczypospolitej rozpoczęły się pertraktacje władz miasta z Kuratorium Szkolnym w Poznaniu w sprawie ponownego uruchomienia szkoły. Zabiegi zakończyły się sukcesem i 22 czerwca 1922 roku Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wydało rozporządzenie o uruchomieniu w Bojanowie Średniej Szkoły Rolniczej. Program nauczania opracował wizytator, minister, inż. Adam Kaczyński wraz z pierwszym dyrektorem szkoły, Leonardem Nalaskowskim. Szkołę uruchomiono 1 września 1922 r. jednak pierwsze zajęcia odbyły się 9 września. Bojanowska szkoła rolnicza była pierwszą w Wielkopolsce i drugą w Polsce tego rodzaju placówką. Oficjalne otwarcie odbyło się 11 października i zorganizowane było przez Stowarzyszenie "Bratnia Pomoc" przekształcone później w "Towarzystwo Koleżeńskie Bojanowiaków" - istniejące do dziś. 22 maja 1923 roku zatwierdzono statut szkoły. Otrzymała ona nazwę "Państwowa Średnia Szkoła Rolnicza w Bojanowie". Władzę zwierzchnią sprawowało nad nią Kuratorium Okręgu Szkolnego w Poznaniu. Bojanowski "rolnik" już od prawie stu lat wywiera znaczący wpływ na życie społeczno-kulturalne miasta. Ze względu na idee germanizacji jakie przyświecały szkole przed I wojną światową dzisiejszy ZSR nie utożsamia się ze swoją poprzedniczką, a za datę powstania uznaje się rok 1922.
W skład Zespołu Szkół Rolniczych im. Powstańców Wielkopolskich wchodzą: - Liceum Ogólnokształące, - Liceum Zawodowe, - Technikum Zawodowe, - Technikum 3-letnie na bazie szkoły zawodowej, - Technikum Mechanizacji i Zasadnicza Szkoła Wielozawodowa. Bojanowski ZSR posiada bogatą bazę dydaktyczną, salę gimnastyczną oraz internat dla uczniów z odległych miejscowości. Ponadto w Golinie Wielkiej funkcjonuje Zaoczne Technikum Rolnicze, w którym oprócz szkoły typowo rolniczej naukę pobierać można w 3-letnim Zaocznym Liceum Ogólnokształącym.
Zespół Szkół Rolniczych
Główny gmach szkoły rolniczej oddano do użytku w roku 1907
Wycieczka uczniów szkoły rolniczej do Zielonej Góry
SZKOŁY WIEJSKIE
Szkoła w Gołaszynie
Szkoła w Gołaszynie powstała w roku 1777. W tym czasie rozebrano w Szemzdrowie walący się zbór ewangelicki. Drzewo z niego zużyto na budowę budynku szkolnego w Gołaszynie. Pierwszym nauczycielem był sukiennik z Bojanowa - Liebig. Zmarł w roku 1820. Początkowo każde dziecko uczęszczające do szkoły, wpłacało co tydzień 6 fenigów, później nauczyciel otrzymywał od dziecka rocznie 2 grosze srebrne, 6 fenigów na drzewo, 20 korcy i 5/8 kwarty żyta, 1 korzec i 2 metry jęczmienia oraz 1 korzec i 2 metry grochu. W owym czasie szkoły wiejskie miały niski poziom nauczania, przez władze pruskie wykorzystywane były przede wszystkim do krzewienia niemczyzny. Następcą pierwszego nauczyciela był jego syn, Karol również sukiennik. Uczył w szkole jako pomocnik swego ojca od roku 1817, później prowadził placówkę samodzielnie, aż do roku 1860. 7 lat później wybudowano nowy budynek szkoły. Ok. 1900r. szkołę nadbudowano pozyskując 1 izbę lekcyjną, oraz mieszknie dla nauczyciela. W 1903 roku wybudowano kolejny budynek stojący do dziś (z czerwonej cegły). W 1914 uczęszczało do niej 200 dzieci, z których 97 było ewangelikami, 105 katolikami. Pierwszą nauczycielką była ucząca od 1891 roku - Matylda Krolb.
Szkoła w Golinie Wielkiej
Miała powstać już w roku 1630, a jej fundatorem był ówczesny dziedzic Gołaszyna, Stefan Bojanowski. Pierwszy znany dokument pochodzi z 1764 roku, jest nim tzw. legat. Mieszkańcy gminy Stara Golina poinformowali dziedzica, że nie mogą posyłać dzieci do szkoły w Golinie gdyż brak im pieniędzy na opłacenie majstra szkolnego. Aby zapobiec bezczynności dzieci, Bojanowski ustanowił fundusz, który złożył magistratowi Bojanowa i Bogusławowa w wysokości 500 florenów polskich. Procent od tego kapitału w wysokości 30 florenów rocznie miał stanowić wynagrodzenie dla majstra. W 1890 pierwszą klasę nauczano 3 godziny przed południem, drugą natomiast 3 godziny po południu. W lecie gdy dzieci były potrzebne do prac polowych do placówki uczęszczczali pastuchowie. W 1818 roku rozebrano stary budynek i na jego miejscu wybudowano nowy. Uczyło się wówczas 136 dzieci ewangelickich. Sto lat później 233 dzieci w tym 164 katolików i 69 ewangelików.
Szkoła w Kawczu
Pierwsza wiadomość o szkole w Kawczu pochodzi z roku 1816, gdzie uczyło się wówczas 38 dzieci ewangelickich i 11 katolickich. Od roku 1889 uczyło w niej 2 nauczycieli. W roku 1914 do szkoły uczęsczało 94 dzieci katolickich i 14 ewangelickich, razem 108.
Szkoła w Pakówce
Nie można ustalić daty powstania szkoły. Pierwszy nauczyciel w Pakówce wzmiankowany jest w księgach kościelnych w roku 1670. Był nim płóciennik. W roku 1800 nauczycielem był bednarz. Do roku 1906, do szkoły w Pakówce uczęsczały również dzieci z Dąbrówki. W 1913 postawiono nowy gmach szkoły. Gromada dała siłę pociągową. Patron szkoły, właściciel dóbr w Golinie Wielkiej - Rohr również przyczynił się do budowy. Niektóre materiały budowlane i robociznę opłacił rząd pruski. Liczba uczniów w 1914 roku wynosiła 64 - 34 ewangelików i 30 katolików.
Szkoła w Gościejewicach
